In Mindfulness zijn er 8 principes die je helpen om het in praktijk te brengen. Dit zijn ze: Mildheid, Niet Oordelen, Geduld, Frisse Blik, Vertrouwen (in jezelf), Niet Streven, Acceptatie en Loslaten. Je kunt ze overal op toepassen, op elke situatie. Ik heb ze toegepast op zwangerschap en bevalling.
Mildheid: compassie voor jezelf en anderen, liefde zonder voorwaarden, je kunnen inleven in de situatie van jezelf en anderen. We hebben nergens controle over, vooral niet over het ontstaan van pijn en ziekte, of verlies. Want zouden we het anders laten gebeuren? Als we dat begrijpen, dan kunnen we eigenlijk niet anders zijn dan mild en vriendelijk voor iedereen die door moeilijke of pijnlijke situaties heen gaat. Dit betekent dus ook dat je voor jezelf mild en vriendelijk mag zijn.
Zwangerschap & Bevalling
Wees mild naar jezelf als je last heb van kwalen tijdens de zwangerschap. Of als je emotioneler reageert dan dat je van jezelf gewend bent. Geef toe aan de vermoeidheid, je bouwt een nieuw mensje, dat kost bakken vol energie. Je partner begrijpt misschien niet altijd alles van je, of vindt dat je je aanstelt. Wees mild naar hem (of haar), hij staat niet in jouw schoenen en begrijpt je plotselinge craving naar Fanta niet.
Wees mild voor jezelf als je tijdens de bevalling tóch een ruggenprik wilt terwijl je van te voren had gezworen dat je dit niet wilde. Je faalt niet als je de pijn niet meer aankunt, je bevalling is ook een echte bevalling als je een ruggenprik krijgt. Of een knip, of een keizersnede. Er is niet één goede manier om je kindje op de wereld te zetten. Wees mild voor jezelf, ook als je van mening wil veranderen.
Niet oordelen: onpartijdig waarnemen, observeren zonder evalueren en categoriseren, niet indelen in goed/fout. Oordelen kost bakken vol energie, je gedachten gaan heen en weer, je voelt je er niet positiever door. Je bereikt er niks mee. Niet oordelen houdt in dat je de situatie bekijkt hoe hij werkelijk is. Als je namelijk de ruis die het oordelen veroorzaakt, weg haalt, dan kun je ineens zien dat die grote, luidruchtige Hagenees eigenlijk best een vriendelijk persoon is, of dat die stille collega niet persé dom is of verlegen maar bijzonder pienter en grappig.
Zwangerschap & Bevalling
Zo ook bij de zwangerschap; stop met oordelen over je zwangere collega die niet naar een yogaklas gaat of die ineens alleen maar frietjes wil eten. Veroordeel jezelf niet omdat je van de vermoeidheid niet eens meer weet wat je die ochtend gedaan hebt (behalve slapen), of omdat je liever toch je moeder niet bij je bevalling wilt. De energie die je geeft aan het oordelen over alles en iedereen om je heen, heb je nodig voor het bouwen van je kindje. Voor het werken aan positiviteit tijdens je zwangerschap, je kindje vaart er wel bij; een blije, gelukkige mama.
Het is niet goed of fout als je juist in het ziekenhuis wilt bevallen omdat je je daar veilig voelt, of juist thuis omdat je het graag intiem wil houden. Je bent geen betere of slechtere moeder omdat je een uur keihard perst zonder pijnstilling of omdat je voor een ruggenprik kiest omdat je de pijn niet meer kunt verdragen. Je bent geen betere of slechtere moeder als je borstvoeding geeft of kunstvoeding geeft. Alles mag er zijn; jij en je partner kiezen wat het beste voor jullie past…op dat moment. Steek je energie in het bouwen van blijheid. Oordelen maakt je sacherijnig, negatief en ongelukkig.
Geduld: Begrijpen en accepteren dat dingen vaak hun tijd nodig hebben, dat een proces verloopt volgens het eigen ritme. Je kunt het niet afdwingen. Heb geduld voor jezelf en ook voor anderen; ieder heeft zijn eigen proces en ritme hierin.
Zwangerschap & Bevalling
Tijdens de zwangerschap kan het zomaar gebeuren dat je een stuk trager wordt….in alles….en dat je veel dingen vergeet. Heb geduld met jezelf, en probeer de humor ervan in te zien. Schrijf je gekke anekdotes op, kun je er later om lachen. Je lijf is zich aan het voorbereiden op meer rust en traagheid, voor de komst van een kleintje.
Heb geduld met jezelf en je baby’tje als je uitgerekende datum in aantocht is of zelfs al voorbij is. Je kindje komt wanneer ze er klaar voor is. Doe dingen die ontspannend zijn (klein wandelingetje, licht sporten of yoga, dutje, boekje lezen, muziek luisteren en/of erbij dansen, afspreken met vrienden of familie, filmpje kijken, tekenen, schrijven, babykleertjes wassen etc. wat voor jou goed voelt) en geniet nog even van de rust. Straks krijg je het druk genoeg. Probeer niet in paniek te raken omdat je al over de 40 weken gaat.
En bij de bevalling kan het ook zomaar gebeuren dat je er 30 uur over doet in plaats van de 17 die het je buurvrouw kostte. Je kindje komt, op zijn of haar eigen tijd. Heb geduld en beeld je bijvoorbeeld in hoe jullie eerste ontmoeting zal zijn…of hoe hij eruit ziet. Heeft hij jouw neus? Of de handen van je partner?
Frisse Blik: dingen zien alsof je ze voor het allereerst ziet. Net als een beginner. Het is eigenlijk hetzelfde als wat een kindje doet, zich verwonderen over alles wat nieuw is en er met een nieuwsgierige blik naar kijken. Als je op deze manier naar de wereld leert kijken, zul je zien dat je overal nieuwe dingen ontdekt.
Zwangerschap & Bevalling
Verwonder je over je groeiende buik (in plaats van te balen van de extra kilo’s). Verwonder je over je nieuwe smaak, misschien ontdek je wel hele nieuwe smaakcombinaties, of verbaas je je over de ‘witheid’ van de bloemkool (zoals ik deed). Wees nieuwsgierig naar alle veranderingen in je lijf of over de bewegingen die je baby’tje maakt. Vraag je af wat hij of zij nú weer aan het doen is in je buik. Kijk met een frisse blik naar de start van de dag; welke nieuwe dingen ga je ontdekken over jezelf, over je baby, of misschien wel over je partner.
Wees nieuwsgierig naar hoe een wee zich opbouwt in je lijf; waar begint het? Waar eindigt het? Wat doet de rest van je lijf tijdens de wee? Span je alles aan? Als je op de grond ligt of zit: hoe ziet de vloer eruit? Hoeveel nerven heeft het houtwerk? Ziet de vloer er anders uit tijdens een wee? Wat doet je partner? Zie je een nieuwe kant van hem/haar?
Is elke wee hetzelfde eigenlijk? Voel je verschillen? Wat doet de pijn met je? Kun je er doorheen ademen? Maakt het je gek? Ben je aan het wachten totdat de pijn weg is? Kun je op de pijn bewegen? Of zelfs dansen? Wat zegt het aantal centimeters ontsluiting je? Kun je je er iets bij voorstellen? Zo ja, wat?
En als je moet schreeuwen van de pijn tijdens een wee? Wat doet dat met je lijf? Voelt je lijf erna rustig? Of juist niet? Helpt het je? Mag je van jezelf schreeuwen als een leeuwin of vind je dat maar eng en ongepast? Hoe voel je je erna?
Vertrouwen (in jezelf): Hier gaat het om het basisvertrouwen in jezelf. En in je eigen gevoelens, gedachten en sensaties van je lichaam. Vertrouwen ontwikkelen om je eigen intuïtie te volgen en je niet af te laten leiden door wat anderen tegen je zeggen. Of wat ze ervan (van jou of van de keuzes die je maakt) vinden. Je weet vaak zelf het beste wat goed voor je is, mindfulness beoefenen gaat hierover, dat je leert vertrouwen op dat gevoel. En als je leert te vertrouwen op jezelf, dan heb je ook verantwoordelijkheid over je eigen processen.
Zwangerschap & Bevalling
Vertrouw erop dat je kunt aanvoelen wat goed is voor jou en de baby tijdens de zwangerschap. Je hoeft niet alle adviezen van medici en niet-medici direct aan te nemen maar je hoeft ze ook niet direct af te wijzen. Informeer jezelf, stel vragen, wees kritisch (ook al vinden mensen je daarna misschien niet meer zo aardig), denk er zelf over na en kom dan tot een weloverwogen keuze, die goed is voor jou én voor je baby. Maak geen keuze uit ‘protest’ of om het ‘nee-zeggen’ maar denk er goed over na, en voel erbij wat je nodig vindt.
Vertrouw erop dat je lichaam je baby gaat baren. Het vrouwenlichaam is erop gebouwd, we doen het al duizenden jaren. Als je extreem veel pijn hebt, kan het betekenen dat je baby onhandig ligt. Vertrouw erop dat je dit gaat aanvoelen en dat je de moed hebt om het aan te geven zodat je verloskundige kan kijken of er iets aan de hand is.
Vertrouw erop dat je de pijn van de weeën aankan. Informeer jezelf over hoe je ermee om kunt gaan. Er zijn meer mogelijkheden dan dat je nu misschien kent, ook niet-medische opties. Een paar tips: water (warme douche of bad), TENS, acupressuur, (yoga)-houdingen, beweging).
Vertrouw erop dat je je baby kunt baren én vertrouw erop dat je gaat weten wanneer je de beslissing mag nemen om medische hulp in te schakelen. Dat is namelijk ook goed voor jezelf en je baby zorgen.
Niet streven: streven als basishouding werkt vernauwend en verblindend. Als je heel hard streeft, dan zie je maar 1 optie, maar 1 eindbestemming, al het andere is dan maar vervelende ruis of een obstakel. Als je streeft naar maar 1 mogelijke uitkomst, sluit je alle andere dingen die op je pad mogen komen uit. Dingen die je juist – verrassend genoeg – misschien zelfs sneller naar je doel kunnen leiden. Velen wegen leiden naar Rome, als je streeft naar de snelwegroute, zul je het mooie van de binnenlandweggetjes missen. Probeer je doel los te laten en vertrouw erop dat het goedkomt.
Zwangerschap & Bevalling
Dus…Niet streven naar alles perfect willen doen in je zwangerschap. Soms valt het werk je zwaar, of de zorg voor eventuele andere kindjes. Het is niet erg als je tijdelijk wat minder presteert. Ook hoef je niet elke week verplicht naar je prenatale yoga. Gezond eten is belangrijk als je zwanger bent, voor jou en voor je kindje. Een patatje af en toe is echt geen drama.
Niet streven naar de perfecte bevalling die je in je hoofd geschetst hebt. Het kan ook anders lopen, het is niet erg om een ruggenprik te ontvangen als je vergaat van de pijn en niks anders meer helpt. De ruggenprik die als obstakel voelde in het ideale plaatje in je hoofd, kan je juist zo laten ontspannen dat je zelfs genietend je kindje baart.
En ja, die borstvoeding. Prachtig als het direct lukt en moeiteloos gaat maar helaas worstelen veel vrouwen ermee (kloven, borstontstekingen, weinig productie en hierdoor onzekerheid). Ik ben pro borstvoeding dus ik zal niet zeggen dat je direct moet overstappen naar kunstvoeding MAAR het is niet erg om deze beslissing wél te nemen. Als je erdoorheen zit, als het met allerlei hulp nog steeds niet goed gaat, als je weer aan het werk moet omdat langer verlof nemen financieel niet mogelijk is, als je depressief wordt van borstvoeden, etc. Je baby is uiteindelijk beter af met een blije mama.
Acceptatie: dingen zien zoals ze werkelijk zijn, open staan voor wat je waarneemt. Accepteren dat de situatie is zoals ‘ie is op dat moment. Acceptatie is niet gelijk aan berusting. Bij berusting laat je het erbij zitten, geef je het op. Bij acceptatie kijk je naar het hier-en-nu, neem je waar wat er aan de hand is en laat je het er zijn (zonder oordeel). Van hieruit kun je voor jezelf een ruimte creëren om een keuze te maken. Deze keuze zal dan minder gekleurd zijn door heftige emotie en meer door mildheid. Mildheid voor jezelf en ook voor de ander.
Zwangerschap & Bevalling
Bij zwangerschap: Het accepteren dat je hormonen je tijdelijk in hun greep hebben, dus dat je vergeetachtig bent, dat je moe bent, dat je emotioneel bent, of misschien zelfs onredelijk. Het betekent niet dat je het recht hebt om de hele dag ruzie te zoeken of met stoelen te smijten. Het betekent dat je misschien gewoon even een dutje nodig hebt, of een snackje, of een knuffel, of een luisterend oor. Of gewoon even helemaal niks. Vaak kun je hier wel achter komen als je even dat momentje van acceptatie neemt. Wat is er in het hier-en-nu aan de hand? Welk gevoel neem ik waar? En welke keuze kan ik – na het gevoel er even te laten zijn – hier nu maken?
Hetzelfde geldt voor de bevalling; ook daarin kunnen er dingen gebeuren die je niet (van te voren) wenste. Of misschien ben je wel heel angstig voor de bevalling. Het is echt niet raar; veel vrouwen ervaren deze angst. Probeer te accepteren dat je deze angstige gevoelens hebt. Veroordeel ze niet, veroordeel jezelf hier niet om. Constateer dat je angstig bent en probeer dit gevoel dan de ruimte te geven. Je zult merken dat het na een tijdje wegebt. Misschien kun je zelfs merken wat je op dat moment nodig hebt; ondersteuning, eten, drinken, wc, ommetje, even huilen, meer informatie, alleen zijn, wisselen van houding. Vul het maar in, het kan van alles zijn en het kan ook per moment verschillen.
Loslaten: Niet gehecht zijn, niet blijven vasthouden aan je gedachten, je ideeën, je routines, je gevoelens, je gedachten of je eerdere ervaringen. Loslaten is elk moment opnieuw kunnen beginnen. Zonder de ballast van de vorige ervaringen, je verleden of al die gevoelens en gedachten die in je hoofd en lijf rondzwerven.
Zwangerschap & Bevalling
Misschien heb je wel je hele leven een ideaal plaatje in je hoofd van hoe je zwanger zult zijn. Geen kwaaltjes, iedereen is hartstikke blij voor je, je bent binnen no-time zwanger geraakt, samen met je grote liefde wacht je op de geboorte van jullie liefdesbaby. Het kamertje is al helemaal in orde. Je hebt prachtige boeken gelezen, jullie hebben samen een leuke bevalcursus gedaan bij een gezellige geboortecoach (Mirjana bijv. 😉), je hebt totaaaal geen last van je hormonen ofzo, echt niet.
En dan…loopt het anders dan je je had voorgesteld. Je vindt bijvoorbeeld niet je droompartner voor je 25e maar pas op je 38e. Of helemaal niet. Het lukt niet om snel zwanger te worden. Je bent kotsmisselijk de hele zwangerschap. Je verliest je baan omdat je zwanger bent.
Er kan van alles anders lopen dan je van te voren had bedacht of gewenst.
‘Laat het los!’
Ik ben altijd allergisch voor deze opmerking geweest. Alsof dat ‘loslaten’ dan direct lukt, en ook nog op commando. Nee, natuurlijk niet.
En toch denk ik dat dat wel de truc is, het kunnen loslaten. De ‘truc’ om je gelukkiger, veerkrachtiger en lichter te kunnen voelen. En dan bedoel ik de fijne en langzame versie van iets kunnen loslaten. Dus op jouw tempo, met het erkennen en doorvoelen van alle emoties die erbij komen kijken, je tijd nemen hierin. Als je dit proces hebt doorlopen, dan zul je op een gegeven moment merken dat het je losgelaten hebt, of dat het jou heeft los gelaten. En dan ben je niet meer gehecht aan je gevoel, je verdriet, het idee in je hoofd dat je had van ‘hoe het had moeten zijn’. Dit is wat er wordt bedoeld met ‘loslaten’ in mindfulness. Het kan soms (of vaak) een groot proces zijn, dat klopt.
Als je altijd had bedacht dat je in bad wilde bevallen en je vliezen breken, dan mag je meestal niet in bad de weeën opvangen of bevallen. Het kan heel zuur zijn maar als je het idee van deze badbevalling los kan laten, dan ontstaat er ruimte voor een nieuwe mooie ervaring. Er zijn nog zoveel andere manieren waarop je een mooie bevalling kunt hebben.. Ook in het ziekenhuis. Zelfs in het ziekenhuis